قال علی (علیه السلام): کانَ لی فیما مَضی اَخٌ فی الله وَ کانَ یُعَظِّمُهُ فی عَینی صِغَرُ الدُّنیا فی عَینِهِ وَ کانَ خارِجاً مِن سُلطانِ بَطنِه ِ فلا یَشتَهی مَالا یَجد وَ لا یُکثِرُ اِذا وَجَد
وَ کانَ اَکثَرَ دَهرِهِ صامِتا فَاِن قالَ بَذَّ القائِلین وَ نَقَعَ غَلیلَ السّائِلین وَ کانَ ضَعیفاً مُستَضعفاً فَاِن جَاء الجِدُ فَهُوَ لَیثٌ غادٍ وَ صِلُّ وادٍ
لا یُدلی بِحُجةٍ حَتی یَاتِیَ قاضِیاً و کانَ لا یَلومُ اَحَداً عَلی ما یَجِد العُذرَ فی مِثلِهِ حَتی یَسمع اعتِذارِه
و کانَ لا یَشکوا وَجَعاً اِلا عِند بُرئه وَ کان یَفعَلُ ما یَقولُ وَ لا یَقولُ ما لا یَفعلُ وَ کانَ اِن غُلِبَ عَلی الکلامِ لَم یُغلَب عَلی السُّکوت وَ کانَ علی اَن یَسمع اَحرَصَ مِنهُ عَلی اَن یَتَکَلَّم وَ کانَ اِذا بَدَهَهُ اَمران نَظَرَ اَیُّهُما اَقرَبُ اِلی الهَوَی فَخالَفَه
فَعَلَیکُم بِهذه الخَلائق فَالزَموها وَ تَنافَسوا فیها فَاِن لم یَستَطیعوها فَاعلَموا اَنَّ اَخذَ القَلیل خَیرٌ مِن تَرکِ الکَثیر.
امام علی (علیه السلام) می فرمایند: در گذشته برادری دینی داشتم که در چشم من بزرگ مقدار بود. چون دنیای حرام در چشم او بی ارزش می نمود، و از شکم بارگی دور بود، پس آنچه را نمی یافت آرزو نمی کرد، و آنچه را می یافت زیاده روی نداشت.
در بیشتر عمرش ساکت بود، اما گاهی که لب به سخن می گشود بر دیگر سخنوران برتری داشت، و تشنگی پرسش کنندگان را فرو می نشاند. به ظاهر ضعیف و مستضعف می نمود، و به هنگام کار چون شیر بیشه و مار بیابان بود.
تا پیش قاضی نمی رفت دلیلی مطرح نمی کرد، و کسی را که عذری داشت سرزنش نمی کرد تا اینکه عذر او را می شنید.
از درد شکوه نمی کرد مگر آنگاه که بهبود یافته بود. آنچه عمل می کرد می گفت، و به آنچه عمل نمی کرد چیزی نمی گفت.اگر در سخن گفتن بر او پیشی می گرفتند در سکوت مغلوب نمی شد. و بر شنیدن بیشتر از سخن گفتن حریص بود. اگر بر سر دو راهی دو کار قرار می گرفت می اندیشید که کدام یک به خواسته نفس نزدیکتر است تا راه مخالفت آن را پوید.
بر شما باد به روی آوردن به اینگونه ارزشهای اخلاقی، و با یکدیگر در کسب انها رقابت کنید، اگر نتوانستید بدانید که بدست آوردن برخی از آن ارزشهای اخلاقی بهتر از رها کردن همه است.
منبع:حکمت 281 نهج البلاغه فیض الاسلام